Σκοπός

Η στήριξη των υφιστάμενων και νέων μικρομεσαίων επιχειρήσεων μέσω της ενίσχυσης νέων επενδύσεων κυκλικής οικονομίας ούτως ώστε καταστήσουν τα προϊόντα τους, τις παραγωγικές τους διαδικασίες και τις επιχειρηματικές τους πρακτικές πιο φιλικές προς το περιβάλλον.

Η χρηματοδοτική ενίσχυση συνίσταται στην παροχή χορηγίας πάνω σε καθορισμένες επιλέξιμες δαπάνες που αφορούν στη μετάβαση / έναρξη λειτουργίας μιας επιχείρησης στη βάση ενός κυκλικού επιχειρηματικού μοντέλου.

Ο Κανονισμός (ΕΕ) 2020/852 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 18ης Ιουνίου 2020 σχετικά με τη θέσπιση πλαισίου για τη διευκόλυνση των βιώσιμων επενδύσεων και για την τροποποίηση του Κανονισμού (ΕΕ) 2019/2088, ορίζει την κυκλική οικονομία ως «το οικονομικό σύστημα στο οποίο διατηρείται η αξία των προϊόντων, των υλικών και άλλων πόρων στην οικονομία για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα με την ενίσχυση της αποτελεσματικής χρήσης τους στην παραγωγή και κατανάλωση, μειώνοντας με αυτόν τον τρόπο τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο της χρήσης τους, και με την ελαχιστοποίηση των αποβλήτων και της αποδέσμευσης επικίνδυνων ουσιών σε όλα τα στάδια του κύκλου ζωής τους, μεταξύ άλλων μέσω της εφαρμογής της ιεράρχησης των αποβλήτων».

Η ιεράρχηση των αποβλήτων έχει καθοριστεί βάσει του άρθρου 4 της Οδηγίας 2008/98/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 19ης Νοεμβρίου 2008, για τα απόβλητα και την κατάργηση ορισμένων οδηγιών, ως εξής:

1. πρόληψη,
2. προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση,
3. ανακύκλωση,
4. άλλου είδους ανάκτηση, πχ. ανάκτηση ενέργειας και
5. απόρριψη (Disposal)

Για να αυξηθεί η αποδοτικότητα της χρήσης των πόρων, το Μάρτιο του 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή όρισε τις εννέα αρχές της Κυκλικής Οικονομίας (9R’s). Οι αρχές αυτές συχνά εμφανίζονται στην πυραμίδα των 9R (εικόνα 1) στην οποία απεικονίζεται και η απώλεια της περιεχόμενης αξίας ενός προϊόντος σύμφωνα με την αρχή που εφαρμόζεται σε κάθε περίπτωση. Για παράδειγμα, όταν ένα προϊόν/ υλικό φτάσει στο στάδιο της ανακύκλωσης, αυτό συνεπάγεται ότι η περιεχόμενη του αξία έχει φτάσει στο μικρότερο δυνατό σημείο και επομένως η μόνη επιλογή που έχουμε είναι η ανακύκλωση του.

Σημειώνεται ότι, η ανάκτηση ενέργειας από πηγές αποβλήτων και καταλοίπων (waste to energy) εξαιρείται από τις στρατηγικές 9Rs της κυκλικής οικονομίας.

 

Οι ειδικότεροι του στόχοι είναι:

• Η ενίσχυση του βαθμού κυκλικότητας των επιχειρήσεων και η μετατροπή του μοντέλου λειτουργίας μιας επιχείρησης σε κυκλικό.
• Η βελτίωση του σχεδιασμού των προϊόντων για δημιουργία προϊόντων που επισκευάζονται ευκολότερα ή είναι πιο ανθεκτικά για εξοικονόμηση πολύτιμων πόρων.
• Η προώθηση καινοτομιών που προσδίδουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και παρέχουν ένα επίπεδο προστασίας για τον άνθρωπο και το περιβάλλον.
• Η παροχή στους καταναλωτές καινοτόμων και μεγαλύτερης διάρκειας προϊόντων, τα οποία παρέχουν εξοικονόμηση χρημάτων και βελτίωση της ποιότητας ζωής.
• Η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.

 

Το Σχέδιο είναι προσαρμοσμένο και θα εφαρμοστεί με βάση τους ακόλουθους Κανονισμούς (ΕΕ):

• Αριθ.651/2014 της Επιτροπής της 17ης Ιουνίου 2014 για την κήρυξη ορισμένων κατηγοριών ενισχύσεων ως συμβατών με την εσωτερική αγορά κατ’ εφαρμογή των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης² και όλες του τις τροποποιήσεις/ διορθώσεις, περιλαμβανομένου του Κανονισμού (ΕΕ) 2023/1315 της Επιτροπής της 23ης Ιουνίου 2023, για την τροποποίηση του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 651/2014 για την κήρυξη ορισμένων κατηγοριών ενισχύσεων ως συμβατών με την εσωτερική αγορά κατ’ εφαρμογή των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης³ (εφεξής «Κανονισμός (ΕΕ) 651/2014»). Η περίοδος εφαρμογής του Κανονισμού λήγει στις 31 Δεκεμβρίου 2026.
• Αριθ. 2023/2831 της Επιτροπής της 13ης Δεκεμβρίου 2023, σχετικά με την εφαρμογή των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας (de minimis)⁴ (εφεξής «Κανονισμός (ΕΕ) 2023/2831») και όλες του τις τροποποιήσεις / διορθώσεις. Η περίοδος εφαρμογής του Κανονισμού λήγει στις 31 Δεκεμβρίου 2030.

Οι επιλέξιμες δαπάνες για τις οποίες θα παραχωρηθεί χορηγία στις επιχειρήσεις, με βάση τον Κανονισμό (ΕΕ) 651/2014 καλύπτονται από το Άρθρο 47 - Επενδυτικές ενισχύσεις για την αποδοτική χρήση των πόρων και για τη στήριξη της μετάβασης προς μια κυκλική οικονομία.

Οι επενδύσεις, στα πλαίσια του παρόντος Σχεδίου, θα πρέπει να είναι συμβατές με τις πρόνοιες των Κανονισμών της ΕΕ για τις χρηματοδοτήσεις που στηρίζονται από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της ΕΕ και, κατ’ επέκταση, και από τον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης:

• Κανονισμός (ΕΕ) 2021/241 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 12ης Φεβρουαρίου 2021 για τη θέσπιση του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας,
• Κανονισμός (ΕΕ) 2023/435 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 27ης Φεβρουαρίου 2023 για τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2021/241,
• Κανονισμός (ΕΕ) 2018/1046 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 18ης Ιουλίου 2018 σχετικά με τους δημοσιονομικούς κανόνες που εφαρμόζονται στον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης (Δημοσιονομικός Κανονισμός)

 

Χρηματοδότηση του Σχεδίου
Το Σχέδιο Χορηγιών περιλαμβάνεται στο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΣΑΑ) Κύπρου για την περίοδο 2021 – 2026 και θα χρηματοδοτηθεί από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), το κεντρικό εργαλείο του NextGenerationEU, του προσωρινού μέσου χρηματοδότησης της ανάκαμψης και εξόδου της ΕΕ από την κρίση που προκάλεσε η πανδημία του COVID-19.

Το συνολικό ποσό που θα διατεθεί για τις ανάγκες του Σχεδίου, το οποίο υλοποιείται στο πλαίσιο του Μέτρου C3.1R4 του ΣΑΑ, κατά τη διάρκεια της περιόδου εφαρμογής του ανέρχεται στα €14.4 εκατομμύρια.

 

Δικαιούχοι
Δικαιούχοι των χρηματοδοτικών ενισχύσεων που θα παραχωρούνται μέσω του Σχεδίου είναι νέες ή υφιστάμενες Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις (ΜμΕ), όπως αυτές ορίζονται στη Σύσταση της Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων με ημερομηνία 06.05.2003 και αρ.2003/361/ΕΚ (Παράρτημα I ), που βρίσκονται εγκατεστημένες ή θα εγκατασταθούν στην Κύπρο, εξαιρουμένων των περιοχών στις οποίες η Κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν ασκεί αποτελεσματικό έλεγχο λόγω της τουρκικής εισβολής.

Σύμφωνα με την πιο πάνω Σύσταση της Επιτροπής, Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις (ΜμΕ) είναι αυτές που:

1. απασχολούν λιγότερους από 250 υπαλλήλους ΚΑΙ
2. έχουν ετήσιο κύκλο εργασιών που δεν υπερβαίνει τα €50εκ. ή ετήσιο συνολικό ισολογισμό που δεν υπερβαίνει τα €43εκ.

Τα όρια αυτά ισχύουν μόνον για τα στοιχεία που αφορούν μεμονωμένες επιχειρήσεις. Για τις επιχειρήσεις που αποτελούν μέρος Ομίλου Εταιρειών θα πρέπει να συμπεριληφθούν και στοιχεία που αφορούν τους υπαλλήλους/ τον κύκλο εργασιών ή τον ισολογισμό του Ομίλου.

Στις επιλέξιμες επιχειρηματικές δραστηριότητες δεν περιλαμβάνονται οι πιο κάτω:

• Δραστηριότητες που σχετίζονται με τους τομείς της αλιείας, της υδατοκαλλιέργειας και την πρωτογενή παραγωγή γεωργικών/ κτηνοτροφικών προϊόντων.
• Δραστηριότητες που σχετίζονται με την παραγωγή οίνων και ξύδι από οίνο που περιλαμβάνονται στο μέρος ΙΙ του Παραρτήματος VII του Κανονισμού (ΕΕ) 1308/2013

 

9 Ύψος Χορηγίας
9.1 Το ύψος της χορηγίας ανέρχεται στο 50% των επιλέξιμων δαπανών με ανώτατο ποσό χορηγίας τις €400.000.
9.2 Όλες οι επιχειρήσεις μπορούν να λάβουν χορηγία σύμφωνα με τους όρους του Κανονισμού (ΕΕ) 651/2014 και συγκεκριμένα βάσει του Άρθρου 47 και του Κανονισμού (ΕΕ) 2023/2831 και όλων τους των τροποποιήσεων/ διορθώσεων.
9.3 Σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) 651/2014:
Oι Κρατικές Ενισχύσεις που τυγχάνουν απαλλαγής δυνάμει του εν Κανονισμού (ΕΕ) 651/2014 ΔΕΝ σωρεύονται με οποιεσδήποτε Ενισχύσεις Ήσσονος Σημασίας που αφορούν τις ίδιες επιλέξιμες δαπάνες, εάν η σώρευση αυτή θα οδηγήσει σε υπέρβαση της έντασης ενίσχυσης που προβλέπεται στο Κεφάλαιο III «Ειδικές διατάξεις για διάφορες κατηγορίες ενισχύσεων», Άρθρο 8 «Σώρευση», σημείο 5 του Κανονισμού (ΕΕ) 651/2014.

Για τον υπολογισμό της έντασης και των επιλέξιμων δαπανών, όλα τα στοιχεία που χρησιμοποιούνται υπολογίζονται πριν από την αφαίρεση φόρων ή άλλων επιβαρύνσεων.

Η Σώρευση Ενισχύσεων από Κρατικούς ή άλλους Ενωσιακούς πόρους επιτρέπεται εφόσον αυτές:

• δεν αφορούν τις ίδιες επιλέξιμες δαπάνες ή
• όταν αφορούν τις ίδιες επιλέξιμες δαπάνες και το σύνολό τους δεν οδηγεί σε υπέρβαση της υψηλότερης έντασης ή του υψηλότερου ποσού ενίσχυσης με βάση το Άρθρο 8, σημείο 3, στοιχείο β) του Κανονισμού (ΕΕ) 651/2014.

Σύμφωνα με την παράγραφο 7.7 του Οδηγού του Σχεδίου, «επιχείρηση που εγκρίθηκε για οποιαδήποτε επιχορήγηση από άλλο Σχέδιο Ενισχύσεων για τις ίδιες επιλέξιμες δαπάνες ΔΕΝ δικαιούται χορηγία από το παρόν Σχέδιο» και ως εκ τούτου, ενίσχυση που λαμβάνεται στα πλαίσια του παρόντος Σχεδίου Χορηγιών βάσει του Κανονισμού (ΕΕ) 651/2014 ή του Κανονισμού (ΕΕ) 2023/2831, δεν δύναται να σωρευθεί με άλλες κρατικές ενισχύσεις όσον αφορά τις ίδιες επιλέξιμες δαπάνες.
9.4 Σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) 2023/2831 (Άρθρο 3, σημείο 2):
Το συνολικό ποσό Ενισχύσεων Ήσσονος Σημασίας που μπορεί να παραχωρηθεί σε μια ενιαία επιχείρηση ανά τρία κυλιόμενα οικονομικά έτη ανέρχεται στις €300.000.

Για σκοπούς του εν λόγω Κανονισμού (Άρθρο 2, παράγραφος 2), στην «ενιαία επιχείρηση» περιλαμβάνονται όλες οι επιχειρήσεις που έχουν τουλάχιστον μια από τις ακόλουθες σχέσεις μεταξύ τους:

1. μια επιχείρηση κατέχει την πλειοψηφία των δικαιωμάτων ψήφου των μετόχων ή των εταίρων άλλης επιχείρησης.
2. μια επιχείρηση έχει το δικαίωμα να διορίζει ή να παύει την πλειοψηφία των μελών του διοικητικού, διαχειριστικού ή εποπτικού οργάνου άλλης επιχείρησης.
3. μια επιχείρηση έχει το δικαίωμα να ασκεί δεσπόζουσα επιρροή σε άλλη επιχείρηση βάσει σύμβασης που έχει συνάψει με αυτή ή δυνάμει ρήτρας του καταστατικού
   αυτής της τελευταίας.
4. μια επιχείρηση που είναι μέτοχος ή εταίρος άλλης επιχείρησης ελέγχει μόνη της, βάσει συμφωνίας που έχει συνάψει με άλλους μετόχους ή εταίρους της εν λόγω επιχείρησης, την πλειοψηφία των δικαιωμάτων ψήφου των μετόχων ή των εταίρων αυτής της επιχείρησης.

Οι επιχειρήσεις που έχουν οποιαδήποτε από τις σχέσεις που αναφέρονται στα στοιχεία i) έως iv) με μία ή περισσότερες άλλες επιχειρήσεις θεωρούνται, επίσης ενιαία επιχείρηση (σχετική Υπεύθυνη Δήλωση θα υπογράφεται από τον Δικαιούχο ή/και από τον Εξωτερικό Ελεγκτή του πριν από την υπογραφή της Συμφωνίας Δημόσιας Χρηματοδότησης, όπως φαίνεται στο (Παράρτημα IX).

9.5 Το υπόλοιπο ποσό πέραν της Δημόσιας Χρηματοδότησης (χορηγίας) για την κάλυψη του συνολικού προϋπολογισμού θεωρείται ίδια συμμετοχή για την υλοποίηση του έργου. Η ίδια συμμετοχή δύναται να καλυφθεί είτε με δανεισμό από χρηματοπιστωτικό ίδρυμα είτε με ίδιους πόρους.
9.6 Η ίδια συμμετοχή θα αποδεικνύεται από επίσημα στοιχεία που θα υποβάλλονται με την υποβολή της αίτησης πχ. λογαριασμοί καταθέσεων, επιστολή/ βεβαίωση τράπεζας που να τεκμηριώνει το διαθέσιμο υπόλοιπο κτλ. στο όνομα της αιτήτριας επιχείρησης ή των κύριων της μετόχων.

Σε περίπτωση που τα ίδια κεφάλαια προέρχονται από μετόχους της επιχείρησης θα πρέπει να υποβάλλεται, επιπρόσθετα με την τεκμηρίωση του διαθέσιμου υπολοίπου που αναφέρεται πιο πάνω, Υπεύθυνη Δήλωση/ Δέσμευση στην οποία να αναφέρεται η πρόθεση τους για παραχώρηση ιδίων κεφαλαίων στην επιχείρηση για χρηματοδότηση της επένδυσης της.

Στην περίπτωση τραπεζικού δανεισμού για την κάλυψη της ίδιας συμμετοχής ή μέρους της, είναι απαραίτητη η υποβολή επιστολής ή/και βεβαίωσης χρηματοπιστωτικού ιδρύματος για έγκριση χρηματοδότησης του επιχειρηματικού σχεδίου. Σε περίπτωση που στην έγκριση χρηματοδότησης υπάρχει πρόνοια κατάθεσης σε συγκεκριμένο λογαριασμό του δικαιούχου, τότε αυτή θα συμπεριληφθεί και στη Συμφωνία Χρηματοδότησης με συνοδευτική πρόνοια ότι η αλλαγή λογαριασμού είναι δυνατή μόνο με την προσκόμιση έγγραφης έγκρισης του τραπεζικού ιδρύματος που παραχωρεί το δάνειο (Αναλυτικότερα η διαδικασία στο Παράρτημα Χ).

Νοείται ότι κατά το στάδιο της υλοποίησης του προτεινόμενου επενδυτικού προγράμματος οι πληρωμές για επιλέξιμες δαπάνες θα πρέπει απαραίτητα να γίνονται μέσω τραπεζικού λογαριασμού στο όνομα του Δικαιούχου.
9.7 Η Δημόσια Χρηματοδότηση θα καταβάλλεται απευθείας στο Δικαιούχο και δεν επιτρέπεται η εκχώρηση της σε τρίτους.

 

10 Επιλέξιμες Δαπάνες
10.1 Οι ενισχύσεις δύναται να χορηγηθούν για τα ακόλουθα είδη επενδύσεων⁸ (όπου εφαρμόζει):

(i) επενδύσεις που βελτιώνουν την αποδοτική χρήση των πόρων μέσω ενός ή και των δύο ακόλουθων τρόπων:
   α) της καθαρής μείωσης των πόρων που καταναλώνονται για την παραγωγή δεδομένης ποσότητας προϊόντος σε σύγκριση με προϋπάρχουσα παραγωγική διαδικασία που χρησιμοποιείται από τον δικαιούχο ή με εναλλακτικά έργα ή δραστηριότητες που απαριθμούνται στην παράγραφο 10.6 πιο κάτω. Στους πόρους που καταναλώνονται περιλαμβάνονται όλοι οι υλικοί πόροι που καταναλώνονται, πλην της ενέργειας, και η μείωση προσδιορίζεται με τη μέτρηση ή τον κατ’ εκτίμηση υπολογισμό της κατανάλωσης πριν και μετά την εφαρμογή του μέτρου ενίσχυσης, συμπεριλαμβανομένης οποιασδήποτε προσαρμογής βάσει των εξωτερικών συνθηκών που ενδέχεται να επηρεάσουν την κατανάλωση πόρων.

  β) της αντικατάστασης πρωτογενών πρώτων υλών ή υλικού τροφοδοσίας με δευτερογενείς (επαναχρησιμοποιούμενες ή ανακτημένες, μεταξύ άλλων ανακυκλωμένες) πρώτες ύλες ή υλικό τροφοδοσίας.

(ii) επενδύσεις για την πρόληψη και τη μείωση της παραγωγής αποβλήτων, την προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση, την απορρύπανση⁹ και την ανακύκλωση των αποβλήτων που παράγονται από τον δικαιούχο ή επενδύσεις για την προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση, την απορρύπανση και την ανακύκλωση αποβλήτων που παράγονται από τρίτους και τα οποία σε διαφορετική περίπτωση θα είχαν μείνει αχρησιμοποίητα, θα είχαν διατεθεί ή θα είχαν υποστεί επεξεργασία με βάση μέθοδο επεξεργασίας που βρίσκεται χαμηλότερα στην τάξη προτεραιότητας την οποία καθιερώνει η ιεράρχηση των αποβλήτων που αναφέρεται στο άρθρο 4 παράγραφος 1 της οδηγίας 2008/98/ΕΚ ή με λιγότερο αποδοτικό τρόπο ως προς τη χρήση των πόρων, ή θα οδηγούσαν σε χαμηλότερη ποιότητα εκροών ανακύκλωσης.

(iii) επενδύσεις για τη συλλογή, τη διαλογή, την απορρύπανση, την προεπεξεργασία και την επεξεργασία άλλων προϊόντων, υλικών ή ουσιών που παράγονται από τον δικαιούχο ή από τρίτους και τα οποία διαφορετικά θα παρέμεναν αχρησιμοποίητα ή θα χρησιμοποιούνταν με λιγότερο αποδοτικό ως προς τους πόρους τρόπο.

(iv) επενδύσεις που αφορούν τη χωριστή συλλογή και διαλογή αποβλήτων με σκοπό την προετοιμασία τους για επαναχρησιμοποίηση ή ανακύκλωση.

10.2 Η ενίσχυση δεν απαλλάσσει τις επιχειρήσεις που παράγουν απόβλητα από τυχόν δαπάνες ή υποχρεώσεις που σχετίζονται με την επεξεργασία αποβλήτων και βαρύνουν τις εν λόγω επιχειρήσεις βάσει του ενωσιακού ή του εθνικού δικαίου, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο προγραμμάτων διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού, ή από δαπάνες που θα πρέπει να θεωρούνται συνήθεις δαπάνες για μια επιχείρηση.
10.3 Οι ενισχύσεις για εργασίες διάθεσης και ανάκτησης στο πλαίσιο της παραγωγής ενέργειας δεν περιλαμβάνονται στο παρόν Σχέδιο.
10.4 Η ενίσχυση δεν πρέπει να παρέχει κίνητρα για την παραγωγή αποβλήτων ή την αυξημένη χρήση πόρων.
10.5 Οι επενδύσεις που σχετίζονται με τεχνολογίες που αποτελούν ήδη επικερδή καθιερωμένη εμπορική πρακτική σε ολόκληρη την Ένωση δεν περιλαμβάνονται στο παρόν Σχέδιο.
10.6 Επιλέξιμες δαπάνες είναι οι πρόσθετες επενδυτικές δαπάνες που προκύπτουν από τη σύγκριση των συνολικών επενδυτικών δαπανών του έργου με εκείνες ενός λιγότερο φιλικού προς το περιβάλλον έργου ή δραστηριότητας που είναι ένα από τα ακόλουθα¹⁰:

   α) Αντιπαράδειγμα που συνίσταται σε συγκρίσιμη επένδυση η οποία θα μπορούσε αξιόπιστα να πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο νέας ή προϋπάρχουσας παραγωγικής διαδικασίας χωρίς ενίσχυση και η οποία δεν επιτυγχάνει το ίδιο επίπεδο αποδοτικής χρήσης των πόρων.

   β) Αντιπαράδειγμα που συνίσταται σε επεξεργασία των αποβλήτων με βάση μέθοδο επεξεργασίας που βρίσκεται χαμηλότερα στην τάξη προτεραιότητας την οποία καθιερώνει η ιεράρχηση των αποβλήτων που αναφέρεται στο άρθρο 4 παράγραφος 1 της οδηγίας 2008/98/ΕΚ ή σε επεξεργασία των αποβλήτων, άλλων προϊόντων, υλικών ή ουσιών με λιγότερο αποδοτικό τρόπο ως προς τη χρήση των πόρων.

   γ) Αντιπαράδειγμα που συνίσταται σε συγκρίσιμη επένδυση σε συμβατική διαδικασία παραγωγής που χρησιμοποιεί πρωτογενείς πρώτες ύλες ή υλικό τροφοδοσίας, εάν το ληφθέν δευτερογενές (επαναχρησιμοποιούμενο ή ανακτημένο) προϊόν μπορεί να υποκατασταθεί από τεχνική και οικονομική άποψη από το πρωτογενές προϊόν.

Σε όλες τις περιπτώσεις που απαριθμούνται στο πρώτο εδάφιο στοιχεία α) και γ), το αντιπαράδειγμα αντιστοιχεί σε επένδυση με συγκρίσιμη παραγωγική ικανότητα και διάρκεια που συμμορφώνεται με τα ήδη ισχύοντα ενωσιακά πρότυπα¹¹. Το αντιπαράδειγμα πρέπει να είναι αξιόπιστο υπό το πρίσμα των νομικών απαιτήσεων, των συνθηκών της αγοράς και των κινήτρων.

Όταν η επένδυση συνίσταται στην εγκατάσταση πρόσθετου κατασκευαστικού στοιχείου σε ήδη υφιστάμενη εγκατάσταση, για την οποία δεν υπάρχει λιγότερο φιλικό προς το περιβάλλον ισοδύναμο, ή όταν ο αιτών την ενίσχυση μπορεί να αποδείξει ότι δεν θα πραγματοποιηθεί επένδυση χωρίς την ενίσχυση, επιλέξιμες δαπάνες είναι οι συνολικές επενδυτικές δαπάνες.

10.7 Δεν χορηγούνται ενισχύσεις βάσει του παρόντος άρθρου για επενδύσεις οι οποίες πραγματοποιούνται με σκοπό τη συμμόρφωση με ενωσιακά πρότυπα που έχουν θεσπιστεί και τεθεί σε ισχύ. Μπορούν να χορηγούνται ενισχύσεις βάσει του παρόντος άρθρου με σκοπό τη συμμόρφωση με ενωσιακά πρότυπα που έχουν θεσπιστεί αλλά δεν έχουν ακόμη τεθεί σε ισχύ, υπό την προϋπόθεση ότι η επένδυση υλοποιείται και ολοκληρώνεται τουλάχιστον 18 μήνες πριν από την ημερομηνία έναρξης ισχύος του προτύπου.
10.8 Κατά τη διαμόρφωση του συνολικού προϋπολογισμού της επιχείρησης, οι δαπάνες μπορούν να εντάσσονται στις παρακάτω κατηγορίες επιλέξιμων δαπανών:

Α/Α	Κατηγορίες Επιλέξιμων Δαπανών	Κανονισμός (ΕΕ)	Ποσοστό Χορηγίας
1	Καινούργια μηχανήματα και εξοπλισμός Νέα μηχανήματα και άλλος εξοπλισμός που θα χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για τις ανάγκες της επιχείρησης και συνδέονται άμεσα με επενδύσεις της παραγράφου 10.1 πιο πάνω. Σημειώνεται ότι στις περιπτώσεις ιδιοκατασκευών, θα λαμβάνεται υπόψη για σκοπούς χορηγίας μόνο το πραγματικό κόστος των υλικών κατασκευής, το οποίο θα τεκμηριώνεται με τα τιμολόγια/ παραστατικά αγοράς τους. Ο ορισμός «καινούρια μηχανήματα και εξοπλισμός» ΔΕΝ περιλαμβάνει: ● Μεταχειρισμένα ή επισκευασμένα μηχανήματα και εξοπλισμό ή/ και ανταλλακτικά για επιδιόρθωση υφιστάμενων μηχανημάτων. ● Έπιπλα και εξοπλισμό γραφείου. ● Αναλώσιμα εργαλεία και εξαρτήματα. ● Αυτοτελές μηχάνημα ή εργαλείο ή άλλο εξοπλισμό του οποίου η αξία είναι χαμηλότερη των €100.	Κανονισμός (ΕΕ) 651/2014 Άρθρο 47	50%
2	Καινούργια Οχήματα Οχήματα που θα χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για τις ανάγκες της επιχείρησης και συνδέονται άμεσα με επενδύσεις της παραγράφου 10.1 πιο πάνω. Διευκρινίζεται ότι, η εν λόγω κατηγορία ΔΕΝ περιλαμβάνει οχήματα που θα χρησιμοποιούνται για την μεταφορά/ διακίνηση τελικών προϊόντων/ εμπορευμάτων ή/και προσωπικού. Το επιλέξιμο κόστος για την αγορά των οχημάτων περιορίζεται στις €500.000. Η επιλεξιμότητα του οχήματος θα αποφασίζεται ανάλογα με τη δραστηριότητα της επιχείρησης και την αναγκαιότητα χρήσης ειδικού οχήματος. Τονίζεται ότι, στο στάδιο του αιτήματος καταβολής χορηγίας θα πρέπει απαραίτητα να υποβάλλεται το Πιστοποιητικό Εγγραφής Μηχανοκίνητου Οχήματος στο όνομα της επιχείρησης	Κανονισμός (ΕΕ) 651/2014 Άρθρο 47	50%
3	Γενικά έξοδα 3.1 Μελέτη Σκοπιμότητας Αγορά υπηρεσιών συμβούλων για ετοιμασία της μελέτης σκοπιμότητας - ανώτατο ποσό μέχρι €8.000. Το περιεχόμενο της μελέτης θα πρέπει υποχρεωτικά να περιλαμβάνει ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης/ μοντέλου της επιχείρησης και χάρτη πορείας για μετατροπή σε κυκλικό επιχειρηματικό μοντέλο. Σημειώνεται ότι, το κόστος ετοιμασίας του φακέλου της αίτησης δεν θα είναι επιλέξιμη δαπάνη. Υπενθυμίζεται ότι, η υποβολή της σχετικής μελέτης θα πρέπει να γίνεται με την αίτηση.  3.2 Επιχειρηματική Καθοδήγηση (Business Coaching) Δαπάνες επιχειρηματικής καθοδήγησης σε θέματα κυκλικής οικονομίας - ανώτατο ποσό μέχρι €2.000. 3.3 Εκπαίδευση Προσωπικού Δαπάνες εκπαίδευσης προσωπικού σε θέματα κυκλικής οικονομίας - ανώτατο ποσό μέχρι €5.000. Διευκρινίζεται ότι, οι δαπάνες (γενικά έξοδα) μελέτης σκοπιμότητας, επιχειρηματικής καθοδήγησης και εκπαίδευσης προσωπικού είναι επιλέξιμες ΜΟΝΟ στις περιπτώσεις που οι προτάσεις περιλαμβάνουν επενδύσεις (δαπάνες) της Κατηγορίας 1 - Μηχανήματα/ Εξοπλισμό ή/ και της Κατηγορίας 2 - Οχήματα. Επομένως, προτάσεις που περιλαμβάνουν ως επιλέξιμες επενδύσεις μόνο δαπάνες μελέτης σκοπιμότητας ή/ και επιχειρηματικής καθοδήγησης ή/ και εκπαίδευσης προσωπικού, θα απορρίπτονται.	Κανονισμός (ΕΕ) 2023/2831	50%

 

10.9 Διευκρινίσεις
10.9.1 Η έναρξη υλοποίησης του επιχειρηματικού σχεδίου μπορεί να γίνεται μετά την υποβολή της αίτησης/ πρότασης στο Υπουργείο. Στις περιπτώσεις δαπανών για σκοπούς ετοιμασίας της μελέτης σκοπιμότητας, οι δαπάνες που τιμολογήθηκαν μετά την 01/09/2023 είναι επιλέξιμες.
10.9.2 Για σκοπούς του Σχεδίου, ως ημερομηνία υλοποίησης της επένδυσης θεωρείται:
α) Για τα μηχανήματα/ εξοπλισμό και οχήματα που εισάγονται από την αιτήτρια επιχείρηση από το εξωτερικό, η ημερομηνία του τιμολογίου καθώς και η ημερομηνία εισαγωγής τους/ παραλαβής τους.
β) Για τα μηχανήματα/ εξοπλισμό και οχήματα που η επιχείρηση αγοράζει από την εγχώρια αγορά, η ημερομηνία του τιμολογίου του προμηθευτή.
10.9.3 Βάσει Κανονισμού (ΕΕ) 651/2014, οι δαπάνες (Μηχανήματα/ Εξοπλισμός ή/και Οχήματα) των οποίων οι εργασίες άρχισαν¹² πριν από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης είναι μη επιλέξιμες στην ΟΛΟΤΗΤΑ τους

10.9.4 Η πραγματοποίηση δαπανών πριν την έκδοση της εγκριτικής απόφασης, γίνεται με αποκλειστική ευθύνη της επιχείρησης και δεν δεσμεύει την τελική απόφαση της Αρμόδιας Αρχής σχετικά με την έγκριση ή μη της αίτησης.
10.9.5 Τα μηχανήματα/ εξοπλισμός ή/ και οχήματα που προμηθεύεται η επιχείρηση στα πλαίσια του Σχεδίου πρέπει να είναι καινούρια^₁₃.
10.9.6 Για τον υπολογισμό της έντασης των ενισχύσεων και των επιλέξιμων δαπανών, όλα τα στοιχεία που χρησιμοποιούνται υπολογίζονται πριν από την αφαίρεση φόρων ή άλλων επιβαρύνσεων. Ως εκ τούτου, ο Φόρος Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ) ΔΕΝ αποτελεί επιλέξιμη δαπάνη, δηλαδή ο ΦΠΑ που επιβάλλεται στις επιλέξιμες δαπάνες ή στις δαπάνες που επιστρέφονται βάσει της ισχύουσας εθνικής φορολογικής νομοθεσίας δεν λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό της έντασης της ενίσχυσης και των επιλέξιμων δαπανών.
10.9.7 Οι επιλέξιμες δαπάνες τεκμηριώνονται εγγράφως με σαφή, συγκεκριμένο και επικαιροποιημένο τρόπο. Συγκεκριμένα, για όλες τις δαπάνες, απαραίτητα παραστατικά θεωρούνται τα πρωτότυπα εξοφλημένα τιμολόγια πώλησης ή παροχής υπηρεσιών ή πιστό αντίγραφο σφραγισμένο και υπογεγραμμένο από τον προμηθευτή και οι αποδείξεις εξόφλησής τους.

Σημειώνεται ότι, τα παραστατικά (τιμολόγια, αποδείξεις) που αποδεικνύουν την πραγματοποίηση μιας δαπάνης από τον Δικαιούχο θα πρέπει να φυλάσσονται σε περίπτωση ελέγχου από τα αρμόδια ελεγκτικά όργανα και για περίοδο που θα καθορίζεται στη Συμφωνία Δημόσιας Χρηματοδότησης.

10.9.8 Τα τιμολόγια και οι σχετικές αποδείξεις πληρωμής πρέπει να είναι εκδομένα στο όνομα της αιτήτριας επιχείρησης.
10.9.9 Το κόστος των μηχανημάτων και του εξοπλισμού πάνω στο οποίο θα υπολογίζεται η χορηγία, σημαίνει την τιμή CIF (Cost, Insurance and Freight - Αξία, Ασφάλεια και Ναύλος).

10.9.10 Τιμολόγια που θα εκδίδονται από κυπριακές επιχειρήσεις – προμηθευτές μηχανημάτων/ εξοπλισμού και προσφοράς υπηρεσιών που δεν είναι εγγεγραμμένες στο Φ.Π.Α. δεν θα γίνονται αποδεκτά.
10.9.11 Όλα τα τιμολόγια θα γίνονται αποδεκτά μόνο εάν εξοφλούνται με επιταγές της επιχείρησης στο όνομα του προμηθευτή ή με πιστωτική κάρτα της επιχείρησης ή μέσω τράπεζας (μεταφορά από το λογαριασμό της επιχείρησης στο λογαριασμό του προμηθευτή) νοουμένου ότι τεκμηριώνεται με σχετικά παραστατικά όπως:

• Κατάσταση λογαριασμού από την Τράπεζα (Bank Statement) του
  Δικαιούχου, στην οποία να αναγράφονται οι αριθμοί των επιταγών, οι
  μεταφορές μέσω τράπεζας (bank transfer) και οι πληρωμές με πιστωτική
  κάρτα, με τις οποίες έγινε η πληρωμή/ εξόφληση των τιμολογίων.

10.9.12 Σε περίπτωση που δεν αναγράφεται ο αριθμός της επιταγής στην απόδειξη πληρωμής με την οποία έγινε η πληρωμή/ εξόφληση του τιμολογίου, απαιτείται η υποβολή αντιγράφου της επιταγής κατάλληλα σφραγισμένης από την Τράπεζα.

Διευκρινίζεται ότι:

• Πληρωμές σε μετρητά δεν θα γίνονται αποδεκτές για σκοπούς χορηγίας.
• Σε περίπτωση αγοράς εξοπλισμού με συμβόλαιο Eνοικιαγοράς (Finance) όπου συμβαλλόμενο μέρος/ αγοραστής είναι η επιχείρηση η οποία αιτείται χορηγίας, η δαπάνη γίνεται αποδεκτή νοουμένου ότι παρουσιαστεί εξόφληση του Συμβολαίου Ενοικιαγοράς.

10.9.13 Τιμολόγια δαπανών αξίας κάτω των €100, μη συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ, δεν θα λαμβάνονται υπόψη για σκοπούς χορηγίας.
10.9.14 Όλα τα στοιχεία ενεργητικού που θα επιχορηγηθούν θα χρησιμοποιούνται αποκλειστικά και μόνο στη μονάδα που λαμβάνει την ενίσχυση, θα θεωρούνται αποσβεστέα στοιχεία ενεργητικού και θα πρέπει να αγοράζονται από τρίτους. Κατά συνέπεια, σε περιπτώσεις αγοράς προϊόντων ή πρώτων υλών από συγγενικά πρόσωπα μέχρι 4ου βαθμού ή /και συνδεδεμένες επιχειρήσεις θα λαμβάνεται υπόψη μόνο το αρχικό κόστος αγοράς ή και κατασκευής τους. Σημειώνεται ότι η αγορά υπηρεσιών μεταξύ των οποίων και η αγορά / ανάπτυξη λογισμικού από συγγενικά πρόσωπα μέχρι 4ου βαθμού ή /και συνδεδεμένες επιχειρήσεις δεν είναι επιλέξιμη δαπάνη.
10.9.15 Η Επιτροπή Αξιολόγησης διατηρεί το δικαίωμα καθορισμού του τελικού επιλέξιμου κόστους για όλες τις κατηγορίες δαπανών της προτεινόμενης επένδυσης, στη βάση των δεδομένων που θα έχει ενώπιον της.
10.9.16 Για την παραχώρηση της δικαιούμενης χορηγίας ο Δικαιούχος θα πρέπει να έχει διευθετήσει τις υποχρεώσεις του με τις Υπηρεσίες Κοινωνικών Ασφαλίσεων και το Τμήμα Φορολογίας (Φόρος Προστιθέμενης Αξίας [ΦΠΑ] και Φόρος Εισοδήματος). Σημειώνεται ότι, με βάση τον περί της Λογιστικής και Δημοσιονομικής Διαχείρισης και Χρηματοοικονομικού Ελέγχου της Δημοκρατίας Νόμο του 2014, (Ν. 38(Ι)/2014), άρθρο 13 «Συμψηφισμός Εσόδων και Εξόδων», ο Γενικός Λογιστής, δύναται κατά την κρίση του, κατά τη διενέργεια οποιασδήποτε πληρωμής προς φυσικό ή νομικό πρόσωπο να αποκόπτει οφειλόμενα ποσά προς οποιοδήποτε οικονομικό φορέα ή άλλο ειδικό».

¹ Directorate-General for Research and Innovation (EC) (2020): Categorisation system for the circular economy: A sector-agnostic categorization system for activities substantially contributing to the circular econom

² ΕΕ L 187 της 26.6.2014, σ. 1

³ ΕΕ L 167 της 30.6.2023, σ. 1

⁴ EE L, 2023/2831, 15.12.2023

⁸ Κανονισμός (ΕΕ) 651/2014, Άρθρο 47: Επενδυτικές ενισχύσεις για την αποδοτική χρήση των πόρων και για τη στήριξη της μετάβασης προς μια κυκλική οικονομία

⁹ Η διαδικασία αφαίρεσης επικίνδυνων υλικών/ ουσιών από προϊόντα ή απόβλητα για τη διασφάλιση της ασφαλούς επαναχρησιμοποίησης, ανακατασκευής ή ανακύκλωσης των προϊόντων ή αποβλήτων.

¹⁰ Κανονισμός (ΕΕ) 651/2014, Άρθρο 47: Επενδυτικές ενισχύσεις για την αποδοτική χρήση των πόρων και για τη στήριξη της μετάβασης προς μια κυκλική οικονομία

¹¹Άρθρο 2, σημείο 102 (2.102) του Κανονισμού (ΕΕ) 651/2014 - “ενωσιακό πρότυπο”:
α) υποχρεωτικό ενωσιακό πρότυπο που καθορίζει τα επίπεδα που πρέπει να επιτευχθούν από περιβαλλοντική άποψη από μεμονωμένες επιχειρήσεις, εξαιρουμένων των προτύπων ή των στόχων που καθορίζονται σε ενωσιακό επίπεδο και έχουν δεσμευτικό χαρακτήρα για τα κράτη μέλη αλλά όχι για τις μεμονωμένες επιχειρήσεις· ή
β) η υποχρέωση χρήσης των βέλτιστων διαθέσιμων τεχνικών (ΒΔΤ), όπως ορίζονται στην οδηγία 2010/75/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (*), και διασφάλισης ότι τα επίπεδα εκπομπών δεν υπερβαίνουν εκείνα που θα επιτυγχάνονταν με την εφαρμογή των ΒΔΤ· όταν τα επίπεδα εκπομπών που συνδέονται με τις ΒΔΤ έχουν καθοριστεί σε εκτελεστικές πράξεις εκδιδόμενες βάσει της οδηγίας 2010/75/ΕΕ άλλων εφαρμοστέων οδηγιών, τα εν λόγω επίπεδα θα είναι εφαρμοστέα για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού· όταν τα εν λόγω επίπεδα εκφράζονται ως φάσμα, θα είναι εφαρμοστέο το όριο για το οποίο επιτυγχάνεται πρώτα η ΒΔΤ για την οικεία επιχείρηση

¹² Άρθρο 2, σημείο 23 (2.23) του Κανονισμού (ΕΕ) 651/2014 - “έναρξη των εργασιών”: το πρώτο χρονικά μεταξύ είτε της έναρξης των κατασκευαστικών εργασιών που αφορούν την επένδυση είτε της πρώτης νομικά δεσμευτικής ανάληψης υποχρέωσης για την παραγγελία εξοπλισμού είτε άλλης ανάληψης υποχρέωσης που καθιστά μη αναστρέψιμη την επένδυση. Η αγορά γης και οι προπαρασκευαστικές εργασίες, όπως η λήψη αδειών και η εκπόνηση μελετών σκοπιμότητας, δεν θεωρούνται έναρξη των εργασιών. Για τις εξαγορές, ως «έναρξη των εργασιών» νοείται η στιγμή απόκτησης των στοιχείων ενεργητικού που συνδέονται άμεσα με την αποκτηθείσα εγκατάσταση.

¹³ Η παράγραφος 10.7 (α/α 1 – Καινούργια Μηχανήματα/ Εξοπλισμός και α/α 2 Οχήματα) είναι σχετική.

ΟΔΗΓΟΣ ΣΧΕΔΙΟΥ (Μάρτιος 2024)